ابا صالح و امام مهدی علیه السلام فرزند امام حسن عسکری علیه السلام: تفاوت میان صفحه‌ها

از ویکی‌مهدی
(تفاوت بین صفحه‌ها)
(اصلاح زیرنویس، ویرایش متن، ایجاد لینک)
 
جز (اصلاح زیرنویس، ویرایش متن، ایجاد لینک)
 
خط ۱: خط ۱:
يكى از كنيه‌هایى كه امام [[مهدی|مهدى]] <small>علیه‌السلام</small> بِدان شهرت يافته و بر اثر كثرت اشتهار، در حكم لقب آن حضرت قرار گرفته است '''«اباصالح»''' است.چه اين كنيه برای آن حضرت مأثور باشد يا نباشد، در مشهور بودنش ترديدی نيست. از قدیم الایّام در میان عرب‌ها و باديه نشين‌ها و حتى بزرگانى از علما کنیه مبارک '''«اباصالح»'''، از کنیه‌های معروف و مشهور [[امام زمان]] <small>علیه‌السلام</small> بوده است. به همین دلیل، شاعران و خطیبان عرب، در میان سروده‌ها، اشعار و روضه‌های خود، آن حضرت را با این عنوان، یاد کرده و به کمک و یاری می‌طلبند.سؤال مى‌شود كه آيا طبق رسم كنيه‌ها كه فرد را به اسم پسرش كنيه مى‌دهند (مثل كنيه ابوالحسن براي اميرمؤمنان) آيا امام، فرزندی بنام صالح دارند كه كنيه اباصالح دارند، پاسخ اين كه كنيه‌ها الزاماً مربوط به فرزند نيست مثل كنيه ابوتراب براي على <small>علیه‌السلام</small> و كنيه اباعبدالله براى كسى كه اهل بندگى زياد است يا ابوالفضل براي كسى كه اهل بخشش و فضيلت و نيكى است و چون امام [[مهدی]] <small>علیه‌السلام</small> مصداق اعلای صالحان و نيكان است، لذا كنيه '''«اباصالح»''' زيبنده آن بزرگوار است.
+
یکی دیگر از صفات امام عصر، '''«ابن الحسن بن علی»'''<ref>«ابن ولیک؛ فرزند وليت.» طوسی، مصباح المتهجد، ص ۶۱؛ سیدبن طاووس، جمال الأسبوع، ص ۲۰؛ مجلسی، بحارالأنوار، ج ۸۳، ص ۲۸۵ و ج ۸۸، ص ۲۱۷ و ج 91، ص ۴۲ و ج ۹۹، ص ۸۹. ((ولي الحسن و وصيه و واړثه)) ولي حسن و جانشین و وارث او.» بحارالأنوار، ج ۹۹، ص ۱۰۲. «ابن عبدك ؛ فرزند بنده تو.» جمال الأسبوع، همان، بحارالأنوار، ج ۸۸، ص ۲۱۷.</ref> است. امام حسن عسکری <small>علیه‌السلام</small>، پدر بزرگوار امام [[مهدی]] و یازدهمین پیشوای شیعیان است که در سال ۲۳۲ هجری قمری چشم به جهان گشود.<ref>کلینی، کافی، ج ۱، ص ۵۰۳؛ مفید، ارشاد، ج ۲، ص ۳۱۳.</ref> پدر بزرگوار ایشان، امام دهم، حضرت هادی <small>علیه‌السلام</small> و مادر ایشان بانوی پارسا و شایسته‌ای به نام «حديث» است که برخی از او به نام «سوسن» یاد کرده‌اند.<ref>کلینی، همان.</ref> این بانوی گرامی، از زنان نیکوکار و دارای بینش اسلامی بود و در فضیلت او همین بس که پس از شهادت امام حسن عسکری <small>علیه‌السلام</small> در آن مقطع زمانی بسیار بحرانی و پر اضطراب، پناهگاه و نقطه‌ی اتکای شیعیان بود.<ref>ر.ک: عباس، قمی، بی تا، الأنوار البهية، مشهد: کتابفروشی جعفری، ص ۱۵۱.</ref> اسم شریف آن حضرت «حسن»<ref>اربلی، کشف الغمة، ج ۲، ص ۴۰۲.</ref> و یکی از مشهورترین القاب آن حضرت، «عسکری» است. از آن جایی که پیشوای یازدهم به دستور خلیفه‌ی عباسی در «سامرا»، در محله‌ی عسكر سکونت اجباری داشتند، به همین جهت «عسکری» نامیده می‌شود.<ref>صدوق، علل الشرایع، ج ۱، ص ۲۴۱.</ref> القاب دیگر آن حضرت: «الصامت»، «الهادی»، «الزکی» و «النقی» و کنیه‌ی ایشان «أبو محمد» است. آن جناب و پدر و جد بزرگوارشان در زمان خودشان مشهور به «ابن الرضا» بودند.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب، ج ۴، ص ۱۲۳.</ref> امام حسن عسکری <small>علیه‌السلام</small> ۲۲ ساله بودند که پدر ارجمندشان به شهادت رسیدند. مدت امامت ایشان ۶ سال و عمر شریفش ۲۸ سال بود و در سال ۲۶۰ هجری قمری در منزل شخصی خود در سامرا، به شهادت رسیدند و در کنار مرقد پدرشان به خاک سپرده شدند.<ref>کلینی، کافی؛ مفید، ارشاد.</ref> امامت امام حسن عسکری <small>علیه‌السلام</small>، با ایام خلافت سه خلیفه عباسی به نام‌های معتز، مهتدی و معتمد، مصادف بود و آن حضرت در زمان خلافت معتمد به شهادت رسیدند.<ref>طبرسی، اعلام الوری، ص ۳۶۷.</ref> [[مهدی]] [[موعود اسلام|موعود]] ، یگانه فرزند امام حسن عسکری <small>علیه‌السلام</small> است و این مطلب در ۲۹۳ حدیث تصریح شده است.<ref>صافی گلپایگانی، منتخب الأثر، ج ۲، ص ۲۷۷؛ كمال الدين، ج ۲، ص ۴۰۸ و ۴۰۹.</ref>
  
 
+
- لیلا خلیلیان فر اوصاف حضرت حجت در ادعیه و زیارات صفحه 261 و 262
 
 
از سوی ديگر احمدبن محمد بن خالد برقی در كتاب محاسن از ابو بصير از امام صادق <small>علیه‌السلام</small> روايت كرده است كه فرمود: «هرگاه همراه خود را در سفر گم کردی، بانگ برآور: "'''يا ابا صالح، يا ابا صالح ارشدنا الى الطريق، رحمكم الله'''" يعنى «ای اباصالح» یا «ای اباصالح» ؛خداوند رحمتش را بر شما فرود آورد؛ راه را به ما نشان ده»<ref>بحارالانوار١٧/٥٢؛محاسن برقی١١٠/٢؛نجم ثاقب/٤٥و٥٧٢ باب٩و ١٥.</ref>. از آن‌جا كه در جهان هستی، همه عوامل و مسببات در خدمت حضرت [[مهدی]] <small>علیه‌السلام</small> هستند و اگر انسان گرفتار - به خصوص در بیابان - از او یاری بطلبد؛ به یقین خود آن حضرت یا کسانی که در خدمت او هستند، به کمکش شتافته و دستگیری‌اش خواهند کرد و شواهد بسياری در اين موضوع هست كه چون حضرت را در شرايط سختى و استيصال با اين عبارت به كمک طلبيده‌اند، حضرتش از آنان دستگيری نموده و حاجت روا شده‌اند.
 
 
 
 
 
 
 
لطايف ديگرى نيز در مورد '''«اباصالح»''' گفته‌اند: یعنی کسی که صالحانی در اختیار دارد. چنان‌كه گويند لقب اباصالح از آیه قرآن گرفته شده است: "'''وَ لَقَد کتبنا فِی الزَّبُور مِن بَعد الذَّکر أنّ الأرض یرثها عبادی الصالِحُون'''".<ref>انبياء/١٥.</ref> يعنى زمين را صالحان به ارث خواهند برد و امام پيشوا و پدر صالحان است. همچنين در آیه‌اي ديگر آمده است "'''و کُلّاً جَعَلنا صالحین'''"<ref>انبياء/٧٢.</ref> يعنى همه آن‌ها را از صالحان قرار داديم كه عنوان صالح به «نبی» اطلاق شده و کنیه '''«اباصالح»''' یعنی، پدر نبی و این بیانگر مقام والای حضرت [[مهدی]] <small>علیه‌السلام</small> است و چون آن حضرت از هر پیغمبری، خصوصیتی دارد و ویژگی‌های انبیا در او جمع است؛ لذا او را پدر انبیا می‌گویند؛ و نيز در آیه «'''الحقنا بالصالحین'''»، مراد از صالح، حضرت یوسف است و کنیه اباصالح یعنی «پدر یوسف» و این نشانگر زیبایی و نیکی فوق‌العاده امام [[مهدی]] <small>علیه‌السلام</small> است، یعنی، پدر زیبایی‌ها!
 
 
 
 
 
علامه مجلسی <small>رحمة‌الله‌علیه</small> پس از بیان داستان نجات یافتن شخصی به نام شیخ قاسم - که با عبارت '''«یا اباصالح»''' به ساحت [[امام زمان]] متوسل شده و نجات یافته بود - می‌نویسد: «از علما و مؤمنان، کسانی را که با ما رفاقت و مصاحبت دارند، ایمان و تأکید دارند که نجات دادن درماندگان و گمشدگان در دشت و صحرا و نیز تحقّق این گونه معجزات و کرامات در عالم امکان در عصر حاضر، جز از [[خليفة الله|خلیفة اللَّه]]، [[امام زمان]] <small>علیه‌السلام</small>، از شخص دیگری ساخته نیست؛ چرا که یکی از مقامات معنوی امام [[وليّ عصر|عصر]] <small>علیه‌السلام</small>، علم و آگاهی به احوال مردم و نجات دادن گرفتاران و گمشدگان است.<ref>بحارالأنوار٣٠٠/٥٣.</ref> همچنين از پدر خویش نقل می‌کند، وقتی فردی به نام امیراسحاق استرآبادی در راه گم می‌شود، همین جمله را به زبان می‌آورد، آن‌گاه کسی می‌آید و به او کمک می‌‌کند که مى‌فهمد او [[امام زمان]] <small>علیه‌السلام</small> بوده است، همچنین محدث نوری در حکایت دیگری از ملاعلی رشتی نقل می‌کند: یکی از اهل تسنن، مادری شیعه داشت و از او شنیده بود که لقب [[امام زمان]] <small>علیه‌السلام</small> '''«اباصالح»''' است و راه گم کرده‌ها را هدایت می‌کند. روزی او راه را گم می‌کند و از '''«اباصالح»''' کمک می‌طلبد، آن‌گاه کسی را می‌یابد که وی را تا نزدیکی روستایشان هدایت می‌کند و او نیز شیعه می‌شود. نمونه‌های ديگری از گمشدگان در بيابان از كاروانيان عزم حج در تشرفات آمده كه با همين عبارات و اين كنيه به حضرت متوسل شده‌اند و بطور شگفت، آن مهربان‌ترين مهربانان، به نجات آن‌ها آمده و از مرگ نجات‌شان داده و به مقصدشان  رسانيده‌اند.
 

نسخهٔ ‏۳ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۴۶

یکی دیگر از صفات امام عصر، «ابن الحسن بن علی»[۱] است. امام حسن عسکری علیه‌السلام، پدر بزرگوار امام مهدی و یازدهمین پیشوای شیعیان است که در سال ۲۳۲ هجری قمری چشم به جهان گشود.[۲] پدر بزرگوار ایشان، امام دهم، حضرت هادی علیه‌السلام و مادر ایشان بانوی پارسا و شایسته‌ای به نام «حديث» است که برخی از او به نام «سوسن» یاد کرده‌اند.[۳] این بانوی گرامی، از زنان نیکوکار و دارای بینش اسلامی بود و در فضیلت او همین بس که پس از شهادت امام حسن عسکری علیه‌السلام در آن مقطع زمانی بسیار بحرانی و پر اضطراب، پناهگاه و نقطه‌ی اتکای شیعیان بود.[۴] اسم شریف آن حضرت «حسن»[۵] و یکی از مشهورترین القاب آن حضرت، «عسکری» است. از آن جایی که پیشوای یازدهم به دستور خلیفه‌ی عباسی در «سامرا»، در محله‌ی عسكر سکونت اجباری داشتند، به همین جهت «عسکری» نامیده می‌شود.[۶] القاب دیگر آن حضرت: «الصامت»، «الهادی»، «الزکی» و «النقی» و کنیه‌ی ایشان «أبو محمد» است. آن جناب و پدر و جد بزرگوارشان در زمان خودشان مشهور به «ابن الرضا» بودند.[۷] امام حسن عسکری علیه‌السلام ۲۲ ساله بودند که پدر ارجمندشان به شهادت رسیدند. مدت امامت ایشان ۶ سال و عمر شریفش ۲۸ سال بود و در سال ۲۶۰ هجری قمری در منزل شخصی خود در سامرا، به شهادت رسیدند و در کنار مرقد پدرشان به خاک سپرده شدند.[۸] امامت امام حسن عسکری علیه‌السلام، با ایام خلافت سه خلیفه عباسی به نام‌های معتز، مهتدی و معتمد، مصادف بود و آن حضرت در زمان خلافت معتمد به شهادت رسیدند.[۹] مهدی موعود ، یگانه فرزند امام حسن عسکری علیه‌السلام است و این مطلب در ۲۹۳ حدیث تصریح شده است.[۱۰]

- لیلا خلیلیان فر اوصاف حضرت حجت در ادعیه و زیارات صفحه 261 و 262

  1. «ابن ولیک؛ فرزند وليت.» طوسی، مصباح المتهجد، ص ۶۱؛ سیدبن طاووس، جمال الأسبوع، ص ۲۰؛ مجلسی، بحارالأنوار، ج ۸۳، ص ۲۸۵ و ج ۸۸، ص ۲۱۷ و ج 91، ص ۴۲ و ج ۹۹، ص ۸۹. ((ولي الحسن و وصيه و واړثه)) ولي حسن و جانشین و وارث او.» بحارالأنوار، ج ۹۹، ص ۱۰۲. «ابن عبدك ؛ فرزند بنده تو.» جمال الأسبوع، همان، بحارالأنوار، ج ۸۸، ص ۲۱۷.
  2. کلینی، کافی، ج ۱، ص ۵۰۳؛ مفید، ارشاد، ج ۲، ص ۳۱۳.
  3. کلینی، همان.
  4. ر.ک: عباس، قمی، بی تا، الأنوار البهية، مشهد: کتابفروشی جعفری، ص ۱۵۱.
  5. اربلی، کشف الغمة، ج ۲، ص ۴۰۲.
  6. صدوق، علل الشرایع، ج ۱، ص ۲۴۱.
  7. ابن شهر آشوب، مناقب، ج ۴، ص ۱۲۳.
  8. کلینی، کافی؛ مفید، ارشاد.
  9. طبرسی، اعلام الوری، ص ۳۶۷.
  10. صافی گلپایگانی، منتخب الأثر، ج ۲، ص ۲۷۷؛ كمال الدين، ج ۲، ص ۴۰۸ و ۴۰۹.