حضرت مهدی علیهالسلام، دروکنندهی شاخههای گمراهی و اختلاف
«حَاصِدُ فرُوعَ الْغَيِّ وَ الشِّقَاق»؛[۱]
«درو کنندهی شاخههای گمراهی و اختلاف».[۲]
لغات:
«حَاصِد» اسم فاعل از ریشهی «ح ص د» به معنای «درو کردن و قطع نمودن محصول» است.[۳]
«غَیِّ» برگرفته از ریشهی «غ وی» به معنای «ضلالت» و«ناامیدی» است.[۴] به عقیدهی راغب، «غَیِّ» به معنای نادانی است که از اعتقاد فاسد حاصل می شود.[۵]
«شِّقَاق» به معنای «اختلاف»[۶] و «دشمنی»[۷] است.
شرح:
قدرتمندان گمراه، مخرب جامعهاند و همواره گروههایی راهم پرورش میدهند که پس از آنها، جایگزین آنها شوند. پس برای صالح ماندن جامعه، باید تمام شاخهها درو شوند. یکی دیگر از اقدامات حضرت مهدی علیهالسلام، از بین بردن گمراهی و اختلاف است که در صفت یاد شده، از آن تعبیر به «غَیِّ وَ شِّقَاق» شده است، کنایه از اینکه با قیام آن حضرت به طور کلی گمراهی و اختلاف از جامعهی بشریت از بین میرود. بر این اساس، از آن حضرت، بر سبيل استعاره به «حاصد» يعنی «درو کننده» تعبیر شده است که اشاره به این معناست که حضرت مهدی علیهالسلام، همانند باغبانی است که داس را که ابزار قطع و درو کردن است به دست و تمامی علفهای هرزه و مزاحم را از ریشه قطع میکنند و گلها و گیاهان زیبا را پرورش میدهند، تا جایی که هیچ اثری از ضلالت، اختلاف و نفاق باقی نمیماند.[۸] در دعای قنوت امام حسن عسکری علیهالسلام از بین رفتن «غَیِّ وَ شِّقَاق» از خداوند چنین طلب شده است: «اللَّهُمَّ فَأَتِحْ لَهُ مِنَ الْحَقِّ يَداً حَاصِدَةً تَصْرَعُ قَائِمَهُ وَ تَهْشِمُ سُوقَهُ»[۹] که «یدِ حاصده» اشاره به حضرت مهدی علیهالسلام است که شاخههای گمراهی و اختلاف و جدایی را درو کرده و از میان میبرد.[۱۰]
- ↑ سیدبن طاووس، اقبال الاعمال، ص ۲۹۷.
- ↑ «حَاصِدُ فُرُوعِ الغَيِّ وَ النِّفَاق؛ درو کنندهی شاخههای گمراهی و نفاق.» مجلسی، بحارالأنوار، ج ۹۹، ص ۱۰۷.
- ↑ راغب اصفهانی، مفردات، ج ۱، ص ۲۳۸؛ ابن اثیر، النهاية، ج ۱، ص ۳۹۴.
- ↑ جوهری، صحاح، ج ۴، ص ۲۴۵۰؛ ابن منظور، لسان العرب، ج ۱۵، ص ۲۴۰.
- ↑ راغب اصفهانی، مفردات، ج ۱، ص ۶۲۰.
- ↑ فراهیدی، العین، ج ۵، ص ۷؛ ابن فارس، معجم مقاييس اللغة، ج ۳، ص ۱۷۱؛ جوهری، صحاح، ج ۳، ص ۱۵۰۲؛ طریحی، مجمع البحرین، ج ۵، ص ۱۹۴.
- ↑ جوهری، صحاح، ج ۳، ص ۱۵۰۲؛ طریحی، مجمع البحرین، ج ۵، ص ۱۹۴.
- ↑ رفیعی، تفسير و شرح دعای ندبه، ص ۲۰۱.
- ↑ «خدایا! به او از حق دستی درو کننده برسان که اساس (ظالم) را قطع کند و بازارش را خراب نماید». مجلسی، بحارالأنوار، ج ۸۲، ص ۲۳۰.
- ↑ رفیعی، تفسیر و شرح دعای ندبه، ص ۲۰۲.