نمایش مبدأ برای حضرت مهدی علیه‌السلام، جامع صلاح و خشنودی امّت

'''«مُؤَلِّفَ شَمْلِ الصَّلَاحِ وَ الرِّضَا»'''؛<ref>سیدبن طاووس، اقبال الاعمال، ص ۲۹۷؛ مجلسی، بحارالانوار، ج ۹۹، ص ۸۶ و ۱۰۷.</ref>

«الفت دهنده و گردآورنده‌ی جامه‌ی درستی و خشنودی».

'''لغات''':

«شَمْل» از ماده‌ی «شُمول» به معنای «فراگرفتن و احاطه» و به معنای «پیچیدن» نظیر «جامه به خود پیچیدن» است.<ref>قرشی، ۱۳۷۱ ه.ش، قاموس قرآن، تهران: دار الكتب الإسلامية، ج ۵، ص ۷۲.</ref>

«صَلَاح» نقطه‌ی مقابل «فساد» است<ref>ازهری، تهذيب اللغة، ج ۲، ص ۱۳؛ جوهری، صحاح، ج ۱، ص ۳۸۳؛ راغب اصفهانی، مفردات، ج ۱، ص ۴۸۹.</ref> و کاربرد بیشتر آن در افعال است. در قرآن کریم واژه‌ی «صَلَاح» گاهی در مقابل «فساد» و گاه در مقابل «زشتی و بدی» آمده است.<ref>راغب اصفهانی، همان، همان جا.</ref>

'''شرح''':

اساسی‌ترین رکن وحدت جامعه، وحدت در هدف است. اگر مردمی در جهت یک مقصود حرکت کنند، یقیناً بر آن جامعه یگانگی حاکم خواهد شد و تنها عاملی که می‌تواند انسان را به وحدت واقعی رساند، ایمان به خداوند است. وحدتی که در اثر تعلیمات پیامبر اکرم <small>صلی‌الله‌علیه‌وآله</small> در جامعه‌ی اسلامی پدید آمد، معلول دین و اعتقاد به خداوند بود. متأسفانه دنیا طلبان پس از رحلت رسول خدا <small>صلی‌الله‌علیه‌وآله</small> به خاطر ارضای هواهای نفسانی خود و کسب جاه و مقام، مسیر خلافت را تغییر دادند و نتیجه‌ی این جنایت، اتّحاد به تفرقه مبدّل گشت.<ref>موسوی خرم آبادی، شرح دعای ندبه، ص ۸۶۴ و ۸۶۵.</ref> در عصر غیبت نیز پیدایش اختلافات فکری و عقیدتی از خطرناک‌ترین وقایع دوران غیبت است. در عصر غیبت، افرادی مردم را با ایجاد برخی مسلک‌های ساختگی، از مسیر صحیح مکتب اهل بیت <small>علیهم‌السلام</small> دور می‌کنند و این کار موجب تفرقه و گمراهی مردم خواهد شد و رواج مرام‌ها و مسلک‌های غیرالاهی به تشتّت و بی‌دینی منجر می‌شود. امام باقر <small>علیه‌السلام</small> می‌فرمایند:

«در دوران غیبت، اختلاف‌های شدید در میان مردم پدید می‌آید و وحدت دینی آنان خدشه دار می‌شود».<ref>ر.ک: نعمانی، غیبت، ص ۲۳۵.</ref>

از امام صادق <small>علیه‌السلام</small> در این‌باره می‌فرمایند:

«در زمان غیبت، مردمان را می‌نگری که به پیروی از عقاید و بافته‌های ذهنی یک‌دیگر و به پیروی از افراد بد کردار می‌پردازند و در اعمال و رفتارشان از آنان تبعیت می‌کنند و راه مستقیم و مسلک صحیح شریعت اسلام بی‌رهرو شده است».<ref>ر.ک: مجلسی، بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۲۵۹.</ref> 

در غیبت امام <small>علیه‌السلام</small>، جوامع بشری دست‌خوش جنایت، خونریزی، تفرقه و نفاق شده و رحم و مروت از میان مردم رخت بسته و محبت‌ها و الفت‌ها از بین رفته و تفرقه و نفاق جای همبستگی را فراگرفته است؛ و با چنین وضعیتی هرگز امور مردم به صلاح و درستکاری نمی‌انجامد.

امام زمان <small>علیه‌السلام</small> با ظهور خویش به همه‌ی دوگانگی‌ها و تفرقه‌ها پایان داده و انسان‌ها را به دوستی، مودت، صلاح و رضا دعوت می‌نمایند. در دعای امیرالمؤمنین <small>علیه‌السلام</small> درباره‌ی حضرت مهدی <small>علیه‌السلام</small> آمده است:

'''«وَاجْمَعْ بِهِ شَمْلَ الْأمَّة»''':<ref>نعمانی، غیبت، ص ۲۱۳.</ref>

«و پراکندگی امّت را به وسیله‌ی او جمع فرما».

در بیانی دیگر فرمودند:

'''«وَ يُؤَلِّفَ بَيْنَ الْقُلُوبِ الْمُخْتَلِفَة»''':<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۸.</ref>

«و خداوند (به وسیله‌ی حضرت مهدی <small>علیه‌السلام</small>) بین دل‌های پراکنده، الفت و دوستی ایجاد می‌کند».

چنان‌که خدای تعالی اختلاف و تفرقه‌ای را که در صدر اسلام به وجود آمده بود، به وسیله‌ی پیامبراکرم <small>صلی‌الله‌علیه‌وآله</small> از بین برد و قلوب مسلمانان را به یک‌دیگر الفت داده و تفرقه را به اتّحاد تبدیل نمود<ref>رفیعی، ص ۲۲۱ و ۲۲۲، با اندکی دخل و تصرف در عبارات.</ref> و در سوره آل عمران از آن خبر داده و می‌فرماید:

'''«وَ اذْكُرُوا نِعْمَتَ اللهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنْتُمْ أَعْداءً فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوانا»'''. (آل عمران: ۱۰۳)

«و نعمت خدا را بر خود یاد کنید: آن‌گاه که دشمنان [یک‌دیگر] بودید، پس میان دل‌های شما الفت قرار داد، تا به لطف او برادران هم شدید».

بنابراین به برکت ظهور امام عصر <small>علیه‌السلام</small>، مصداق بزرگی از این آیه محقّق خواهد شد.