۲۹۶
ویرایش
نور - آیه ۵۶: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
'''وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ''' قال: | '''وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ''' قال: | ||
«نزلت فی علیّ بن أبی طالب و الأئمّة من ولده علیهم السّلام، | «نزلت فی علیّ بن أبی طالب و الأئمّة من ولده علیهم السّلام، وَ لَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضی لَهُمْ وَ لَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً یَعْبُدُونَنِی لا یُشْرِکُونَ قال:- عنی به ظهور القائم علیه السّلام.»<ref>تأویل الآیات الظّاهرة 1: 368- 369. [مصحّح تأویل الآیات و به تبع آن محقّق این کتاب توضیح داده اند که در نسخه خطّی مأخذ آغاز سند چنین است: محمّد بن یعقوب؛ امّا روایت در کافی یافت نشده است. هم چنین خود مؤلّف در البرهان نیز به همین سند آورده است. آن چه هست در کافی (1: 193- 194) سند و بخشی از روایت هست.]</ref> | ||
محمد بن العباس: از حسین [حسن] بن محمد، از معلی بن محمد، از وشا، از عبدالله بن سنان روایت آورده که گوید: از حضرت ابوعبدالله امام صادق عليه السلام درباره فرموده خدای عز و جل: خداوند به کسانی از شما | محمد بن العباس: از حسین [حسن] بن محمد، از معلی بن محمد، از وشا، از عبدالله بن سنان روایت آورده که گوید: از حضرت ابوعبدالله امام صادق عليه السلام درباره فرموده خدای عز و جل: { خداوند به کسانی که از شما ایمان آورده و عمل صالح انجام داده اند وعده فرموده که در زمین خلافت دهد چنانکه امم صالح پیامبران گذشته را جانشین پیشینیان خود ساخت، پرسیدم، فرمود: درباره علی بن ابی طالب و امامان از فرزندان او عليهم السلام نازل گشت، و دین پسندیده آنان را بر همه جا مسلط و نافذ گرداند، و بر همه مؤمنان پس از ترس و هراس از دشمنان، ایمنی کامل عطا فرماید [ که مرا عبادت کرده و هیچ شرک نورزند) فرمود: منظور از آن ظهور حضرت قائم عليه السلام است». | ||
عنه، قال: حدّثنا علیّ بن عبد اللّه، عن إبراهیم بن محمّد الثّقفیّ، عن الحسن بن الحسین، عن سفیان بن إبراهیم، عن عمر<ref>در مأخذ: عمرو.</ref> بن هاشم، عن إسحاق بن عبد اللّه، عن<ref>در مأخذ: بن.</ref> علیّ بن الحسین علیه السّلام فی قول اللّه عزّ و جلّ: فَوَ رَبِّ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِثْلَ ما أَنَّکُمْ تَنْطِقُونَ قال: | عنه، قال: حدّثنا علیّ بن عبد اللّه، عن إبراهیم بن محمّد الثّقفیّ، عن الحسن بن الحسین، عن سفیان بن إبراهیم، عن عمر<ref>در مأخذ: عمرو.</ref> بن هاشم، عن إسحاق بن عبد اللّه، عن<ref>در مأخذ: بن.</ref> علیّ بن الحسین علیه السّلام فی قول اللّه عزّ و جلّ: فَوَ رَبِّ السَّماءِ وَ الْأَرْضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِثْلَ ما أَنَّکُمْ تَنْطِقُونَ قال: | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
«قوله: إِنَّهُ لَحَقٌ [هو] قیام القائم علیه السّلام و فیه نزلت (هذه الآیة): '''وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضی لَهُمْ وَ لَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً'''.»<ref>تأویل الآیات الظّاهرة 2: 615 [ح 4].</ref> | «قوله: إِنَّهُ لَحَقٌ [هو] قیام القائم علیه السّلام و فیه نزلت (هذه الآیة): '''وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضی لَهُمْ وَ لَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً'''.»<ref>تأویل الآیات الظّاهرة 2: 615 [ح 4].</ref> | ||
و از اوست: که گفت علی بن عبدالله از ابراهیم بن محمد ثقفی، از حسن بن الحسين، از سفيان بن ابراهيم، از عمر و بن هاشم، از اسحاق بن عبدالله [از] علی بن الحسين عليه السلام درباره فرموده خدای عز و جل: {به پروردگار آسمان و زمین سوگند که این مطلب حق است همچنانکه با یکدیگر سخن می گوئید ؟ فرمودند: اینکه فرموده: همانا آن حق است} قيام حضرت قائم عليه السلام است، و در همان باره این آیه نازل شد: خداوند به کسانی که از شما ایمان آورده و عمل صالح انجام داده اند وعده فرموده که در زمین خلافت دهد چنانکه امم صالح پیامبران گذشته را جانشین پیشینیان خود ساخت و دین پسندیده آنان را بر همه جا مسلط و نافذ گرداند، و بر همه مؤمنان پس از ترس و هراس از دشمنان، ایمنی کامل عطا | و از اوست: که گفت علی بن عبدالله از ابراهیم بن محمد ثقفی، از حسن بن الحسين، از سفيان بن ابراهيم، از عمر و بن هاشم، از اسحاق بن عبدالله [از] علی بن الحسين عليه السلام درباره فرموده خدای عز و جل: { به پروردگار آسمان و زمین سوگند که این مطلب حق است همچنانکه با یکدیگر سخن می گوئید ؟ فرمودند: اینکه فرموده: همانا آن حق است } قيام حضرت قائم عليه السلام است، و در همان باره این آیه نازل شد: خداوند به کسانی که از شما ایمان آورده و عمل صالح انجام داده اند وعده فرموده که در زمین خلافت دهد چنانکه امم صالح پیامبران گذشته را جانشین پیشینیان خود ساخت و دین پسندیده آنان را بر همه جا مسلط و نافذ گرداند، و بر همه مؤمنان پس از ترس و هراس از دشمنان، ایمنی کامل عطا فرماید ». | ||
ابن بابویه<ref>[این روایت- چنان که در نشانی پایان خواهد آمد- از کفایة الأثر شیخ ابو القاسم علیّ بن محمّد بن علی خزّاز قمی رازی (دانشمند سده ی چهارم) است. وی از شاگردان شیخ صدوق بود و بخش عمده ای از روایات این کتاب را از آن عالم بزرگ نقل می کند. سیّد هاشم بحرانی در اثر دیگر خود، البرهان، نیز همین حدیث را به ترتیب فوق (بی ذکر نام خزّاز) آورده است. روشن نیست که آیا خود آن را در آثار ابن بابویه یافته است یا در یادداشت خویش، به جای خزّاز، ابن بابویه نوشته است.]</ref>، قال: حدّثنا أبو المفضّل محمّد بن عبد اللّه بن المطّلب<ref>[در البرهان: عبد المطّلب.]</ref> الشّیبانیّ رحمه اللّه، قال: حدّثنا أبو مزاحم موسی بن عبد اللّه بن یحیی بن خاقان المقرئ ببغداد، قال: حدّثنا أبو بکر محمّد بن عبد اللّه بن إبراهیم الشّافعیّ، قال: حدّثنا محمّد ابن حمّاد بن ماهان<ref>[در متن: هامان.]</ref> الدّبّاغ أبو جعفر، قال: حدّثنا عیسی بن إبراهیم، قال: حدّثنا الحارث بن نبهان<ref>[در متن: تیّهان.]</ref>، قال: حدّثنا عتبة بن یقظان<ref>[در کفایة الأثر: عیسی بن یقطان.]</ref>، عن أبی سعید، عن مکحول | ابن بابویه<ref>[این روایت- چنان که در نشانی پایان خواهد آمد- از کفایة الأثر شیخ ابو القاسم علیّ بن محمّد بن علی خزّاز قمی رازی (دانشمند سده ی چهارم) است. وی از شاگردان شیخ صدوق بود و بخش عمده ای از روایات این کتاب را از آن عالم بزرگ نقل می کند. سیّد هاشم بحرانی در اثر دیگر خود، البرهان، نیز همین حدیث را به ترتیب فوق (بی ذکر نام خزّاز) آورده است. روشن نیست که آیا خود آن را در آثار ابن بابویه یافته است یا در یادداشت خویش، به جای خزّاز، ابن بابویه نوشته است.]</ref>، قال: حدّثنا أبو المفضّل محمّد بن عبد اللّه بن المطّلب<ref>[در البرهان: عبد المطّلب.]</ref> الشّیبانیّ رحمه اللّه، قال: حدّثنا أبو مزاحم موسی بن عبد اللّه بن یحیی بن خاقان المقرئ ببغداد، قال: حدّثنا أبو بکر محمّد بن عبد اللّه بن إبراهیم الشّافعیّ، قال: حدّثنا محمّد ابن حمّاد بن ماهان<ref>[در متن: هامان.]</ref> الدّبّاغ أبو جعفر، قال: حدّثنا عیسی بن إبراهیم، قال: حدّثنا الحارث بن نبهان<ref>[در متن: تیّهان.]</ref>، قال: حدّثنا عتبة بن یقظان<ref>[در کفایة الأثر: عیسی بن یقطان.]</ref>، عن أبی سعید، عن مکحول عن واثلة بن الأسقع أبی قرصافة<ref>[در متن: وائلة بن الأصقع بن قرضاب؛ در کفایة الأثر: واثلة بن الأشفع؛ در البرهان: واثلة بن الأسقع بن أبی قرصافة.]</ref>، عن جابر بن عبد اللّه الأنصاریّ، قال: | ||
دخل جندل<ref>[در کفایة الأثر: جندب.]</ref> بن جنادة الیهودیّ من خیبر<ref>[در برهان: حییر.]</ref> علی رسول اللّه صلّی اللّه علیه و اله و سلم فقال: | دخل جندل<ref>[در کفایة الأثر: جندب.]</ref> بن جنادة [الیهودیّ] من خیبر<ref>[در برهان: حییر.]</ref> علی رسول اللّه صلّی اللّه علیه و اله و سلم فقال: | ||
یا محمّد<ref>[در متن: یا رسول اللّه.]</ref> أخبرنی عمّا لیس للّه و عمّا لیس عند اللّه و عمّا لا یعلمه اللّه؟ | یا محمّد<ref>[در متن: یا رسول اللّه.]</ref> أخبرنی عمّا لیس للّه و عمّا لیس عند اللّه و عمّا لا یعلمه اللّه؟ | ||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
فقال رسول اللّه صلّی اللّه علیه و اله و سلم: «أمّا ما لیس للّه، فلیس للّه شریک، و أما ما لیس عند اللّه فلیس عند اللّه ظلم للعباد، و أمّا ما لا یعلمه اللّه، فذلک قولکم- یا معشر الیهود- إنّ<ref>[در مأخذ: أنّه.] (6 و 7 و 11). [در کفایة الأثر: جندب.]</ref> عزیرا ابن اللّه و اللّه لا یعلم له ولدا.» | فقال رسول اللّه صلّی اللّه علیه و اله و سلم: «أمّا ما لیس للّه، فلیس للّه شریک، و أما ما لیس عند اللّه فلیس عند اللّه ظلم للعباد، و أمّا ما لا یعلمه اللّه، فذلک قولکم- یا معشر الیهود- إنّ<ref>[در مأخذ: أنّه.] (6 و 7 و 11). [در کفایة الأثر: جندب.]</ref> عزیرا ابن اللّه و اللّه لا یعلم له ولدا.» | ||
فقال جندل: أشهد أن لا إله إلّا اللّه و أنّک (محمّد) رسول اللّه حقّا، ثمّ قال: یا رسول اللّه (صلّی اللّه علیه و اله و سلم) إنّی رأیت البارحة فی النّوم موسی بن عمران علیه السّلام فقال لی: «یا جندل أسلم علی ید محمّد و استمسک بالأوصیاء من بعده.» فقد<ref>[در متن: فقلت:.]</ref> أسلمت و رزقنی<ref>[در کفایة الأثر: فرزقنی.]</ref> اللّه ذلک، فأخبرنی عن الأوصیاء | فقال جندل: أشهد أن لا إله إلّا اللّه و أنّک (محمّد) رسول اللّه حقّا، ثمّ قال: یا رسول اللّه (صلّی اللّه علیه و اله و سلم) إنّی رأیت البارحة فی النّوم موسی بن عمران علیه السّلام فقال لی: «یا جندل أسلم علی ید محمّد و استمسک بالأوصیاء من بعده.» فقد<ref>[در متن: فقلت:.]</ref> أسلمت و رزقنی<ref>[در کفایة الأثر: فرزقنی.]</ref> اللّه ذلک، فأخبرنی عن الأوصیاء (4) بعدک لأتمسّک بهم؟ | ||
فقال: «یا جابر أوصیائی من بعدی بعدد نقباء بنی إسرائیل.» | فقال: «یا جابر (11) أوصیائی من بعدی بعدد نقباء بنی إسرائیل.» | ||
فقال: یا رسول اللّه صلّی اللّه علیه و اله و سلم إنّهم کانوا اثنی عشر، هکذا وجدنا (هم) فی التّوراة، قال: «نعم، الأئمّة بعدی اثنا عشر.» فقال: یا رسول اللّه کلّهم فی زمن واحد؟ | فقال: یا رسول اللّه صلّی اللّه علیه و اله و سلم إنّهم کانوا اثنی عشر، هکذا وجدنا (هم) فی التّوراة، قال: «نعم، الأئمّة بعدی اثنا عشر.» فقال: یا رسول اللّه کلّهم فی زمن واحد؟ | ||
قال: «لا ولکن | قال: «لا ولکن (5) خلف بعد خلف، و إنّک لن تدرک (6) منهم إلّا ثلاثة [قال:.] | ||
فسمّهم لی یا رسول اللّه. قال: نعم إنّک تدرک سیّد الأوصیاء [و وارث الأنبیاء و] أبا الأئمّة علیّ بن | فسمّهم لی یا رسول اللّه. قال: نعم إنّک تدرک سیّد الأوصیاء [و وارث الأنبیاء و] أبا الأئمّة علیّ بن (7) أبی طالب علیه السّلام، [بعدی ثمّ ابناه الحسن و الحسین (8) (علیهما السّلام)، فاستمسک بهم من بعدی و لا یغرّنّک جهل الجاهلین، فإذا کانت وقت (9) ولادة ابنه علیّ بن الحسین سیّد العابدین علیه السّلام یقضی اللّه علیک (10) و یکون آخر زادک من الدّنیا شربة من لبن تشربه.» | ||
فقال: یا رسول اللّه هکذا وجدت فی التّوراة: إلیا یقظوا شبّرا | فقال: یا رسول اللّه هکذا وجدت فی التّوراة: إلیا یقظوا شبّرا (11) و شبیرا، فلم أعرف أسماءهم (12)، فکم بعد الحسین من الأوصیاء و ما أسماؤهم (13)؟ | ||
فقال: «تسعة من صلب الحسین و المهدیّ منهم، فإذا انقضت مدّة الحسین (علیه السّلام) قام بالأمر من بعده (8) علیّ ابنه (14) و یلقّب بزین (15) العابدین (علیه السّلام)، فإذا انقضت مدّة علیّ قام بالأمر من بعده محمّد [ابنه (و) یدعی بالباقر (علیه السّلام)، فإذا انقضت مدّة محمّد قام بالأمر بعده ابنه جعفر یدعی بالصّادق (علیه السّلام)، فإذا انقضت مدّة جعفر قام بالأمر بعده ابنه موسی (و) یدعی بالکاظم (علیه السّلام)، ثمّ إذا انقضت (16) مدّة موسی قام بالأمر من بعده علیّ ابنه (17) یدعی بالرّضا (علیه السّلام)، فإذا انقضت مدّة علیّ قام بالأمر بعده محمّد ابنه یدعی بالزّکیّ (علیه السّلام)، | فقال: «تسعة من صلب الحسین و المهدیّ منهم، فإذا انقضت مدّة الحسین (علیه السّلام) قام بالأمر من بعده (8) علیّ ابنه (14) و یلقّب بزین (15) العابدین (علیه السّلام)، فإذا انقضت مدّة علیّ قام بالأمر من بعده (11) محمّد [ابنه (و) یدعی بالباقر (علیه السّلام)، فإذا انقضت مدّة محمّد قام بالأمر بعده ابنه جعفر یدعی بالصّادق (علیه السّلام)، فإذا انقضت مدّة جعفر قام بالأمر بعده ابنه موسی (و) یدعی بالکاظم (علیه السّلام)، ثمّ إذا انقضت (16) مدّة موسی قام بالأمر من بعده علیّ ابنه (17) یدعی بالرّضا (علیه السّلام)، فإذا انقضت مدّة علیّ قام بالأمر بعده محمّد ابنه یدعی بالزّکیّ (علیه السّلام)، | ||
ص: 266 | ص: 266 | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
3- . | 3- . | ||
4- . | 4- . [در کفایة الأثر و البرهان: بالأوصیاء.] | ||
5- . | 5- . [در کفایة الأثر: و لکنّهم.] | ||
6- . | 6- . [در کفایة الأثر: فإنّک لا تدرک.] | ||
7- . | 7- . [در متن، بعد از ثلاثة: أوّلهم سیّد الأوصیاء بعدی أبو الأئمّة علیّ بن.] | ||
8- . | 8- . [در کفایة الأثر و البرهان: ابنه الحسن ثمّ الحسین.] | ||
9- . | 9- . [در متن: اوقت.] | ||
10- . | 10- . [در کفایة الأثر: علیه.] | ||
11- . | 11- . [در کفایة الأثر: نقطه شبیرا؛ در البرهان: یقطو شبّرا.] | ||
12- . [در کفایة الأثر: أسامیهم.] | 12- . [در کفایة الأثر: أسامیهم.] | ||