حضرت مهدی علیه‌السلام، احیاگر قرآن کریم

«الْمُؤَمَّلُ لِإحْيَاءِ الْكِتَابِ وَ حُدُودِه»؛

«مورد آرزو برای زنده کردن کتاب و حدود آن».

شرح:

این صفات بیانگر یکی دیگر از رسالات مهم امام عصر علیه‌السلام، یعنی احیای قرآن و حدود و احکام آن در عصر ظهور است. امام زمان علیه‌السلام آن شخص بزرگواری است که منتظرانش، آرزوی ظهورش را برای دیدارش، احیای کتاب و بیان حدود و احکام آن را می‌کشند. پس از رحلت پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله، به جهت تسلّط جاهلان، قرآن مهجور ماند و احکام و حدود آن از میان امّت اسلامی رخت بربست، چنان‌که در سوره‌ی فرقان، پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله به پیشگاه حق تعالی شکایت برده و عرض می‌کند:

«وَ قالَ الرَّسُولُ یا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً». (فرقان: ۳۰)

«و پیامبر [خدا] گفت: پروردگارا، قوم من این قرآن را رها کردند.»

پیش از ظهور نیز قرآن کریم آن‌قدر مهجور می‌شود که وقتی حضرت قیام می‌کنند، چنان تصوّر می‌شود که ایشان قرآن و دین جدیدی را آورده است. روشن است که کتاب جدید، کتابی غیر از قرآن نیست، بلکه امر جدید، کتاب جدید و تعبیرهایی از این قبیل که در احادیث وارد شده، برای تبیین مسائلی است. در عصر غیبت، دنیا پرستی و شهوت‌رانی میان مسلمانان به حدّی رواج پیدا می‌کند که تنها به ظاهر قرآن توجّه نموده و احکام و حدود آن اجرا نمی‌گردد و اگر هم به آن عمل کنند، آن را به رأی و نظر خود بازگردانند. به معنای دیگر تعبير «الْمُؤمَّلُ لِإحْيَاءِ الْكِتَابِ وَ حُدُودِه»، اشاره به زنده شدن چیزی است که در اثر تحوّل دوران، در حال از بین رفتن است و نشانگر آن است که تا زمان ظهور امام مهدی علیه‌السلام، قرآن و احکام آن به قدری ضعیف می‌شوند که به حالت احتضار در می‌آیند؛ چنان که رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله از این زمان خبر داده و فرمودند: «سَيَأتِي عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ لَا يَبْقَى مِنَ الْقُرْآنِ إِلّا رَسْمُهُ»؛ لذا قرآن و اهل قرآن در انتظار احیا کننده‌ی قرآن و حدود آن بسر می‌برند و از خدای تعالی قیام امام عصر علیه‌السلام را طلب می‌کنند. حضرت علی علیه‌السلام در خطبه‌ی ۱۳۸ نهج‌البلاغه، در ارتباط با احیای کتاب توسّط حضرت مهدی علیه‌السلام می‌فرمایند:

«رأی را به قرآن برمی‌گرداند، پس از آن‌که قرآن را به رأی برگردانده باشند.»

در بیانی دیگر نیز، آن حضرت دوران ظهور قرآن و حضور آن‌را در زندگی بشر چنین بشارت داده‌اند:

«گویی هم اکنون شیعیان خود را می‌بینم که در مسجد کوفه، خیمه‌ها زده‌اند و قرآن را بدان گونه که نازل شده به مردم می‌آموزند.»

موضوع دیگری که در صفت «الْمُؤمِّلُ لِإحْيَاءِ الْكِتَابِ وَ حُدُودِه» به آن تصریح شده، «اجرای حدود کتاب خدا» است. «حدود» همان احکام و مقرّراتی است که اندازه و مرز آن در قرآن مشخص شده است. هم‌چنین از نظر شرع اصطلاحی دارد که به معنای کیفر و مجازات مجرمین به کار می‌رود که به عنوان حدّ شرعی برای متخلّفین از قوانین واحکام و دستورات الاهی ذکر شده است. برخورد با مفسدان و تبهکاران جامعه، شیوه‌های گوناگون دارد. در شریعت اسلامی، برای برخی از گناهان، مانند سرقت، زنا و تهمت، حدودی مقرّر شده است. حدّ سرقت، قطع دست و حدّ زنا، یکصد تازیانه و حدّ قذف، هشتاد تازیانه است. بدیهی است که حدود شرعی، الطاف الاهی در حقّ مكلّفان است و اجرای آن‌ها نقش مؤثّری در جلوگیری از مفاسد و مظالم اجتماعی دارد. در حکومت امام مهدی علیه‌السلام از سویی با شیوه‌های فرهنگی و تعلیم معارف و تحکیم عقاید و ایمان، فاسقان و بزهکاران را به راه صلاح و راستی برمی‌گردانند و از سوی دیگر با تأمین نیازهای مشروع و معقول زندگی و اجرای عدالت اجتماعی، راه را بر فساد و تباهی می‌بندند؛ ولی با کسانی که با وجود همه‌ی این‌ها راه تجاوز به حقوق دیگران و زیر پا گذاشتن احکام الاهی را می‌پیمایند و چارچوب قانون را نمی‌پذیرند، به گونه‌ای شدید برخورد می‌شود که سدّ راه تبهکاری آن‌ها گردد و نیز از ادامه‌ی روند فساد در جامعه توسّط دیگران جلوگیری شود و اجرای حدود الاهی درباره‌ی مفسدان است که حدّ و مرز آن در قوانین کیفری اسلام بیان شده است. در حکومت مهدوی، تمام احکام و حدود قرآن که از مرز خارج شده و آن‌چه از قوانين الاهی که طبق قرآن اجرا نشده، همه به اجرای کامل و حکم حقیقی در خواهد آمد و این رسالت به عهده امام مهدی علیه‌السلام است، زیرا ایشان مجری حقیقی احکام قرآن کریم و حافظ حدود و حقوق تمام مراتب آن است. به فرموده‌ی پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله «اجرای حدود الاهی»، از جمله خصوصیات امام مهدی علیه‌السلام ذکر شده است. در روایتی از امام صادق علیه‌السلام فرموده‌اند که از جمله حدود الاهی که تنها در عصر امام زمان علیه‌السلام اجرا می‌شود، مجازات سنگسار برای زناکار مُحصَن و مجازات قطع گردن برای کسی است که زکات نپردازد. در دعایی که عمروی از امام عصر علیه‌السلام نقل کرده چنین فرموده‌اند: «وَأَقِمْ بِهِ الحُدُودَ المُعَطّلَةَ».