حضرت مهدی علیه‌السلام، تجدید کننده‌ی واجبات و سنتها
«المُدَّخَرُ لِتَجدِيدِ الفَرَائِضِ وَ السُّنَن»[۱]
«ذخیره شده برای تجدید واجبات و سنتها.»[۲]
شرح:
از روایات معصومین علیهم‌السلام در باره‌ی حرکت‌های فکری و فرهنگی حضرت مهدی علیه‌السلام در عصر ظهور، استفاده می‌شود که در روزگار غیبت امام علیه‌السلام، با سرکشی طاغوتیان و تبعیت افراد از شهوات و هواهای نفسانی، تمامی واجبات الاهی و سنت‌های دینی از میان جامعه رخت بسته و بدعت‌ها و کج‌روی ها در دین اسلام نفوذ نموده و بسیاری از باورهای دینی را در معرض تهدید قرار داده است، تا جایی که از اسلام جز اسمی باقی نمی‌ماند.[۳] حضرت علی علیه‌السلام در این باره می فرمایند:
«يَعطِفُ الهَوَى عَلَى الهُدَي إِذَا عَطَفُوا الهُدَى عَلَى الهَوَي، وَ يَعطِفُ الرَّأىَ عَلَى القُرآنِ إِذَا عَطَفُوا القُرآنِ عَلَى الرَّأيِ»:
«او هواپرستی را به خدا پرستی برمی‌گرداند، پس از آنکه خداپرستی را به هواپرستی برگردانده باشند، و رأی را به قرآن برمی‌گرداند، پس از آنکه قرآن را به رأی برگردانده باشند».[۴]
کلام امیرالمؤمنین علیه‌السلام روشنگر این است که اندیشه‌ی دینی پیش از ظهور، در سطح وسیعی بر اساس هوی و هوس‌ها و منافع شخصی و گروهی شکل می گیرد؛ لذا در روایات فرموده‌اند که امام عصر علیه السلام کتاب و سنتِ مرده و از میان رفته را زنده می‌نماید.[۵] در روایتی از امام صادق علیه‌السلام درباره‌ی راه و روش آن حضرت که فرمودند:
«راه و روش ایشان نظیر پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله است، یعنی هرچه را که پیش از او باشد ویران می‌کند، چنان‌که رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله جاهلیت را ویران کرد، و اسلام را از نو آغاز می‌کند.»[۶]
در بسیاری از روایات، از «تجدید دین و آمدن دین جدید»، توسط امام مهدی علیه‌السلام، سخن گفته شده[۷] و این نکته، گویای آن است که حضرتش علیه‌السلام عرضه کننده‌ی دین جدیدی به جهان نیست، بلکه به علت انحراف مردم از اسلام واقعی، حضرت مجدّد آنان را به آن دین دعوت می‌کنند، چنان‌که پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله به آن دعوت کردند. بنابراین در صفت «المُدَّخَرُ لِتَجدِيدِ الفَرَائِضِ وَ السُّنَن» این نوید داده شده است که به وسیله‌ی امام عصر علیه‌السلام احكام و سنت‌های الاهی تجدید می‌شود و دین حق بر تمام ادیان چیره شده و تمام کجی‌ها و بدعت‌ها برطرف خواهد شد. خداوند متعال می‌فرماید: «لِيُظهِرَهُ عَلَى الدّينِ كُلِّه» (توبه: ۳۳) «تا آن را بر هر چه دین است، پیروزگرداند» که به فرموده‌ی امام صادق عليه‌السلام، تأویل آیه هنوز محقق نشده و در عصر حضرت مهدی علیه‌السلام اجرا می شود.[۸] در دعایی که عمروی از حضرت مهدی علیه‌السلام نقل کرده، درباره‌ی آن حضرت فرموده‌اند:
«جَدِّد بِهِ ما امتَحَى مِن دِينِك».[۹]
- ↑ سیدبن طاووس، اقبال الاعمال، ص ۲۹۷؛ مجلسی، بحارالأنوار، ج ۹، ص ۸۶ و ۱۰۷.
- ↑ «صاحب فرضه؛ صاحب واجب الاهی» مجلسی، بحارالأنوار، ج ۹۹، ص ۸۴. «مُبِيِّنَ عَینِ الْفَرْض؛ آشکار کننده‌ی چشمه واجب.» همان، همان‌جا، ص ۸۵. «المُحْيِي لِسُنَّتِك؛ زنده کننده‌ی سنت الاهی.» همان، همان‌جا، ص ۱۰۰. «مُشَيِّداً لِمَا وَرَدَ. مِنْ أَعْلَامِ سُنَنِ نَبِيِّك؛ محکم کننده برای آن‌چه از آثار سنت‌های پیامبرت وارد شده است.» مصباح المتهجد، ص ۱۶۰. «مُشَيِّداً لِمَا وَرَدَ مِنْ أَعْلَامِ دِینِکَ وَ سُنَنِ نَبِيِّك؛ محکم کننده برای آن‌چه از آثار دينت و سنت‌های پیامبرت وارد شده است.» مجلسی، بحارالأنوار، ج ۵۳، ص ۹۶ و ج ۸۳، ص ۲۸۵ و ج ۹۹، ص ۱۱۲.
- ↑ کلینی، کافی، ج ۸، ص ۳۰۸.
- ↑ نهج البلاغه، خطبه‌ی ۱۳۸.
- ↑ همان
- ↑ نعمانی، غیبت، ص ۲۳۱.
- ↑ ارشاد، ج ۲، ص ۳۸۳.
- ↑ ر.ک: صدوق، کمال الدین، ج ۲، ص ۶۷۰.
- ↑ «آن‌چه از دین تو محو شده است، به وسیله‌ی او تجدید فرما.» طوسی، مصباح المتهجد، ص ۴۱۰.
