حضرت مهدی علیه‌السلام، ریشه برانداز دشمنان، گمراهان و بی‌دینان

«مُسْتَأْصِلُ أَهْلِ الْعِنَادِ وَ التَّضْلِيلِ وَ الْإِلْحَاد»؛

«ریشه‌کن کننده‌ی اهل دشمنی و گمراهی و بی‌دینی.»

لغات:

«عناد» در اصل به معنای «مخالفت با حق» است که به صورت آگاهانه و همراه با علم صورت می‌گیرد و مفاهیم «عصیان»، «انکار کردن»، «تجاوز»، «طغیان»، «سرکشی»، «به تعجب و شگفتی در آوردن»، «مباهات کردن»، از مصادیق اصل این واژه است؛ هنگامی که همراه با قیدی به کار روند، نه به صورت مطلق.

«تضْليل»، مصدر باب تفعیل از ماده‌ی «ضلال» و نقطه‌ی مقابل «رشد و هدایت» است. به عقیده‌ی راغب، «ضلال» به معنای «عدول و انحراف از راه مستقیم» بوده و نقطه‌ی مقابل «هِدَايَة» است. این واژه، در مورد هر عدول و انحرافی از راه مستقیم، خواه عمدی یا سهوی و کم یا زیاد گفته می‌شود.

«إِلْحَاد» به معنای «عدول و انحراف از استقامت» و «میل و عدول از شیء» است.

شرح:

از دیگر رسالات امام مهدی علیه‌السلام، نابودی و پاک سازی جامعه از سه گروه معاندین، گمراهان و ملحدین است که در واقع همه‌ی آنان در صف ضلالت قرار دارند. در ادامه به معرفی این سه گروه می‌پردازیم:

۱۰ - ۱- اهل «عناد»

معاندان، کسانی هستند که وقتی حق را یافتند، آن‌را نمی‌پذیرند و با آن ستیز کرده و در لجاجت خود اصرار دارند. این گروه به دست حضرت مهدی علیه‌السلام از بین می‌روند و زمین از لوث وجود آنان پاک می‌گردد، چنان‌که در دعای قنوت امام عصر علیه‌السلام آمده است:

«وَ ابْسُطْ سَيْفَ نَقِمَتِكَ عَلَى أَعْدَائِكَ الْمُعَانِدِين»

روشن است که «سَیفُ الله» که تمامی معاندین، اهل ضلالت و الحاد را از بین می‌برد، جز حضرت مهدی علیه‌السلام فرد دیگری نیست، چنان‌که در دعای پس از زیارت آن حضرت عرضه می‌داریم:

«وَ اقْصِمْ بِهِ کُلَّ جَبَّارٍ عَنِيد».

۱۰ - ۲ - اهل «تضليل»

اهل «تضليل» کسانی هستند که علاوه بر گمراهی خود، دیگران را هم به گمراهی و انحراف می‌کشانند. برای توجه به این معنا به آیات قرآن رجوع می‌کنیم، تا دانسته شود چه کسانی در وادی گمراهی و ضلالت افتاده‌اند. خداوند متعال، اهل «ضلالت» را این‌گونه معرفی فرموده است:

«وَمَنْ يَعْصِ اللهَ وَ رَسُولَهُ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً مُبيناً»؛ (احزاب: ۳۶)

«و هر کس خدا و فرستاده‌اش را نافرمانی کند قطعاً دچار گمراهی آشکاری شده است».

«إِنَّ الَّذينَ كَفَرُوا وَصَدُّوا عَنْ سَبيلِ اللهِ قَدْ ضَلُّوا ضَلالاً بَعيداً» (نساء: ۱۶۷)

«بی‌تردید، کسانی که کفر ورزیدند و [مردم را] از راه خدا باز داشتند، به گمراهی دور و درازی افتاده‌اند».

هم‌چنین درباره‌ی مشرکان تعبير «ضَلّ ضَلالاً بَعيداً» را به کار برده و می‌فرماید: «وَ مَنْ يُشْرِکْ بِاللهِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً بَعيدا» (نساء: ۱۱۶) «و هرکس به خدا شرک ورزد، قطعاً دچار گمراهی دور و درازی شده است». خداوند متعال این معنا را در آیه‌ی دیگری بر وجه جامع‌تری می‌فرماید:

«وَ مَنْ يَكْفُرْ بِاللهِ وَمَلائِكَتِهِ وَ کُتُبِهِ وَ رُسُلِهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ فَقَدْ ضَلَّ ضَلالاً بَعيداً». (نساء: ۱۳۶)

«و هر کس به خدا و فرشتگان او و کتاب‌ها و پیامبرانش و روز بازپسين كفر ورزد، در حقیقت دچار گمراهی دور و درازی شده است».

براساس آیات ذکر شده، کسی که به این پنج اصل مهم: «خداوند»، «فرشتگان»، «کتاب‌ها»، «پیامبران» و «روز قیامت» کفر ورزد، از راه اصلی منحرف گشته و بازگشت آن به راه هدایت به آسانی امکان‌پذیر نیست و این مسأله‌ای است که تاهنگام قیام امام عصر علیه‌السلام، اغلب مردم جهان را در برگرفته است. لذا اهل «تضليل»، دومین گروهی هستند که امام مهدی علیه‌السلام، با آنان تا مرحله‌ی پیروزی مقابله می‌نماید.

۱۰ - ۳ - اهل «إِلْحَاد»

«ملحدین» گروه دیگری هستند که در عصر ظهور حضرت مهدی علیه‌السلام، پاک‌سازی خواهند شد. اینان کسانی هستند که منکر حق تعالی هستند و کفر و بی‌دینی را اختیار کرده‌اند؛ لذا به آنان «ملحدين» گفته می‌شود. خداوند متعال در معرفی این گروه می‌فرماید:

«إِنَّ الَّذينَ يُلْحِدُونَ في آياتِنا لا يَخْفَوْنَ عَلَيْنا أَفَمَنْ يُلْقى فِي النَّارِ خَيْرٌ أَمْ مَنْ يَأْتي آمِناً يَوْمَ الْقِيامَةِ اعْمَلُوا ما شِئْتُمْ إِنَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصيرٌ»: (فصلت:۴۰)

«کسانی که در [فهم و ارائه] آیات ما کژ می‌روند بر ما پوشیده نیستند. آیا کسی که در آتش افکنده می‌شود بهتر است یا کسی که روز قیامت آسوده‌خاطر می‌آید؟ هرچه می‌خواهید بکنید که او به آن‌چه انجام می‌دهید بیناست».

علامه طباطبایی در تفسیر آیه‌ی شریفه می‌نویسد:

سیاق این آیه، سياق تهدید ملحدین این امت است، و به علت این‌که «يُلْحِدُون» و نیز کلمه‌ی «آیَاتِنا» مطلق آمده، شامل همه‌ی الحادها می‌شود، چه الحاد در آیات تکوینی خدا، از قبیل خورشید و ماه و غیر آن دو، که مشرکین آن‌ها را آیات خدا می‌شمارند و در عین حال آن‌ها را می‌پرستند و مرتکب انحراف و الحاد می‌شوند، و چه الحاد در آیات وحی و نبوت که باز مشرکین، قرآن کریم را افترا بر خدا و گفتار پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله دانسته، و یا برای نشنیدنش سر و صداهای بی‌معنا به راه می‌اندازند و یا غیر مشرکین از فرقه‌های گمراه، آن را از پیش خود تفسیر نموده و یا به منظور فتنه انگیزی در بین مسلمین تأويلش می‌کنند، که تمامی این‌ها الحاد در آیات خدا است که بیان جامعش این است که آیات الاهی را در غیر آن موضعی که دارد وضع می‌کنند و از جایی که دارد به جای دیگر می‌برند.