حضرت مهدی علیه‌السلام، عزت بخش اولیای الاهی

«مُعِزَّ الْاولیَاء»؛

«عزت بخش دوستان».

لغت:

«مُعِزّ» اسم فاعل از ماده‌ی «عَّز - يَعّز» است. «عَّز - يَعِزُّ» به کسر به معنای «إذا صار عَزِيزاً»، یعنی «هنگامی که عزیز شد»، و «عَزَّ - یَعَزُّ» به فتح به معنای «إذا اِشتَدَّ»، یعنی «هنگامی که شدّت گرفت» است. «مُعِزّ» از اسمای خدای تعالی است و او کسی‌است که به هر کس از بندگانش که بخواهد، عزّت می‌بخشد. «عِزّ» به معنای «خلاف ذُلّ» است. این واژه در اصل به معنای «قوّت، شدّت و غلبه» است و به معنای «رفعت و امتناع» نیز آمده است. به عقیده‌ی راغب، «عِزَّة» حالتی در انسان است که مانع شکست او می‌شود و گاهی برای مدح به کار می‌رود، نظیر آیه‌ی: «وَ للهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَلِلْمُؤْمِنِين» (منافقون: ۸) و گاهی برای ذمّ و سرزنش به کار می‌رود، مثل عزّت کفّار، در آیه‌ی: «بَلِ الّذِينَ كَفَرُوا فِي عِزَّةٍ وَ شِقاقٍ» (ص: ۲) و از آن‌جا که عزّت خدا، پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله و مؤمنین دائمی و باقی است، همان، عزّت حقیقی است و عزّت برای کافران «تَعَزُّز» است نه عزّت، که در حقیقت ذلّت است؛ چنان‌که پیامبراکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله فرمودند:

«کلُّ عِزٍّ ليس بالله فهو ذلّ».

«هر عزّتی که از خدا نیست خواری است».

شرح:

يكم. «عزّت» در قرآن کریم

به فرموده‌ی آیات قرآن، «عزّت» مخصوص خداوند است: «فَإِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَميعا» . (نساء: ۱۳۹) تنها خداوند متعال است که به هر کس که بخواهد عزّت می‌بخشد، و آیه‌ی:

«وَ تُعِزُّ مَنْ تَشاءُ» (آل عمران: ۲۶) بر همین معنا آمده است. اما با آن که حق تعالی خود فرموده تمام عزّت از آن اوست، در جای دیگر از نظر افاضه و اعطای مقام عزّت به برگزیدگان اولیای خود می‌فرماید: «وَ للهِ الْعِزَّةُ وَ لِرَسُولِهِ وَ لِلْمُؤْمِنین» که در حقیقت عزّت هر فرد و هر چیز در عالم، از عزّت خداوند سرچشمه می‌گیرد.

دوم. حضرت مهدی علیه‌السلام، مایه‌ی عزّت اولیای الاهی

در طول تاریخ همواره به جز در بعضی از زمان‌ها، غلبه و عزّت ظاهری برای جبهه‌ی باطل بوده است و مؤمنان و اولیای الاهی، به ظاهر زبون و خوار بوده‌اند. با ظهور امام زمان علیه‌السلام عزت واقعی مؤمنان، نمایان و بی‌مایگی و بی‌پایگی عزت ظاهری دشمنان بر ملا می‌شود. علی‌بن‌ابراهیم در تفسیر آیه‌ی: «یا أّیُّهَا الّذينَ آمَنُوا مَنْ يَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دینِهِ فَسَوْفَ یَأتِی اللهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ أَذِلّةٍ عَلَی الْمُؤْمِنینَ أعِزَّةٍ عَلَی الْكافِرين» (مائده: ۵۴) می‌گوید: این آیه درباره‌ی مهدی موعود و اصحاب او نازل شده است. بنابراین امام زمان علیه‌السلام خود صاحب عزّتی هستند که خداوند به ایشان عطا کرده است و در قیام خود به فرمان حق تعالی اهل ایمان را عزت بخشیده و صاحبان عزت پوشالی را به ذلت می‌کشاند. در روایات نیز به موضوع عزت بخشی امام زمان علیه‌السلام به مؤمنان و اولیای الاهی تصریح شده است. حضرت علی علیه‌السلام د‍ر تفسیر آیه‌ی: «وَ نُريدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الّذينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوارِثينَ» (قصص: ۵) می‌فرمایند:

«هُمْ آلُ مُحَمَّدٍ یَبْعَثُ اللهُ مَهْدِیَّهُمْ بَعْدَ جَهْدِهِمْ فَیُعِزُّهُمْ وَ یُذِلُّ عَدُوَّهُم».

امام سجاد علیه‌السلام درباره‌ی عزت شیعیان در زمان ظهور امام می‌فرمایند:

«هنگامی که قائم ما قیام کند، خداوند بیماری را از شیعیان ما برطرف می‌سازد، و دل‌های آنان را همچو پاره‌های آهن قرار می‌دهد، و نیروی هر مردی از آنان را، نیروی چهل مرد قرار می‌دهد و آن‌ها حاکمان زمین و رؤسای اجتماع خواهند بود».

البته لازم به ذکر است که حضرت مهدی علیه‌السلام دوستان و شیعیانشان را هم پیش از ظهور (زمان غیبت) و هم پس از ظهور یاری نموده و عزت می‌بخشند. در نتیجه از صفاتی نظیر «مُعِزَّ الْمُؤْمِنِينَ الْمُسْتَضْعَفِين» که قید بعد از ظهور نیامده است و بدون قید «زمان ظهور» است، چنین استفاده می‌شود که آن حضرت مایه‌ی سرافرازی و عزت بخش دوستان و شیعیانشان، هم پیش از ظهور و هم پس از ظهور هستند.