خاتم الاوصياء
از القاب زيبا و پر افتخار حضرت مهدی(عج)، «خاتم الاوصیاء» است چون آن حضرت خاتم و پايان بخش همه اولیا و اوصیای الهی است ؛ زیرا او آخرین امام و پیشوای بعد از پیامبراکرم(ص) است و به تعبیری، آخرین وصی از اوصیای همه پیامبران الهی است. "خاتم" به‌معنای چیزی است که به وسیله آن، پایان داده می‌شود و نیز به معنی چیزی آمده است که با آن، اوراق و مانند آن را مُهر می کنند. در "اقرب الموارد" و "قاموس"، ذيل کلمه خاتم -به کسر تاء و فتح آن- آن را به معانی انگشتر، آخر قوم، عاقبت شیء و غیره ، معنا كرده اند.طريحى در واژه نامه روائي مجمع البحرین ذيل همين كلمه خاتم نيز می گوید: "خاتم النبیین" یعنی آخرین پيامبران که پس از وی پيامبري نخواهد بود.اینکه به حضرت مهدي (ع)، "خاتم الاوصیاء" و "خاتم الائمه" گویند به این جهت است که او آخرین نفر از سلسله امامان است و پس از او امامی نخواهد بود.
این لقب مبارک، به لسان پدر بزرگوارش جاری شده و او را بدین لقب خوانده است ؛ چنانكه در روایت اسماعیل نوبختی آمده است : بر حضرت عسکری(ع) وارد شدم (در همان کسالت و ناراحتی که از دنیا رفت)... پس فرزند حضرت، او را وضو داد ؛ امام عسکری به وی فرمود: بشارت باد تو را ای فرزند عزیزم ؛ زیرا تو صاحب الزمانی و تویی مهدی و تویی حجت خدا در زمین و تویی فرزند و وصی من و تویی خاتم اوصیاء (یعنی)، ائمه طاهرین
...»١.علاوه بر خاتم الاوصیاء از او به عنوان "خاتم الائمه" نیز یاد شده است؛ چنان که پيامبر فرمود: ای مردمان! من پیامبرم و على، جانشين من است. آگاه باشید که خاتم الائمه و قائم و مهدي از ما است"٢.
اين لقب، بر زبان خود امام نيز در معرفي خويش، جاري گشته است:ابونصر ظریف (خادم دودمان رسالت) می گوید : من روزهای اول ولادت حضرت مهدی(عج)، به خدمتشان رسیدم. به من نگاهی کرد و فرمود : آیا مرا می شناسی؟ گفتم : تو آقای من و فرزند آقا و مولای منی. فرمود : نه این مقدار نخواستم ؛ عرض کردم : پس چه؟ فرمود :«انا خاتم الاوصیاء بی یدفع الله البلاء عن اهلی و شیعتی»٣ ؛يعنى من خاتم اوصیا هستم ؛ به وجود من، بلا از شیعیان و خاندان من دفع می شود.
بعضى از اهل تسنن مثل محى الدين عربي نيز بر خاتم الاوصياء بودن امام مهدي(ع) تأكيد نموده و گفته اند:از آنجا که احکام شریعت محمدی(ص)با احکام دیگر شرایع و انبیا فرق دارد... و با آمدن او شریعت ختم شده است، آن حضرت این استحقاق را دارد که ولایت خاصّه اش نیز ختم داشته باشد که این (خاتم اوصیا)، نامش مطابق نام حضرت و اخلاقش در بر گیرنده اخلاق آن حضرت باشد. او همان کسی است که مهدی نام دارد. معروف و منتظراست و از عترت و سلاله پیامبر مى باشد٤.
١.اثبات الهداة٥٠٩/٣. ٢. روضة الواعظين قتال نيشابورى/٩٧. ٣.كتاب الغيبة/٢٤٦. ٤.فتوحات مكيه١٢٧/١٢و١٢٨.
