راه های کسب معرفت حضرت مهدی علیه السلام
برای نائل شدن به معرفت وجود امام زمان علیه السلام راههایی وجود دارد که عبارتند از :
1- مطالعه
الف - قرآن کریم
قرآن کریم متضمن آیات بسیاری است که روایات وارده در ذیل آیات مربوط با شخص حضرت مهدی علیه السلام و دوران ظهور آن حضرت و یاران ایشان تطبیق دارد.1 از این رو، قرآن منبع مهمی در جهت شناخت آن بزرگوار، محسوب می شود.
ب - احاديث
اخبار و روایات فراوانی در موضوعات مختلف معارف اسلامی و اصول عقاید، احکام، اخلاق و... وارد شده است؛ اما کمتر موردی است که به اندازه موضوع حضرت مهدی علیه السلام درباره آن روایت نقل شده باشد. احادیث مربوط به این موضوع، قسمت عمده ای از روایات را تشکیل می دهد و مهمتر آن که نه تنها این روایات در جوامع شیعی2 ذکر شده، بلکه در کتاب های حدیثی اهل سنت3 نیز به طور مبسوط نقل شده است و حتی بعضی از اهل سنت کتاب هایی مستقل به نام آن حضرت4، تأليف نموده اند.5 بنابراین یکی از راه های پی بردن به اوصاف و ویژگی های امام زمان علیه السلام مطالعه ی روایاتی است که معصومین درباره ی آن جناب نقل کرده اند.6
ج - ادعیه و زیارات
ادعیه و زیارات معصومین، تنها مجموعه ای از الفاظ برای خواندن و درخواست کردن نیست، بلکه معارف عمیق و ارزشمندی در آنها نهفته است. لذا یکی از بهترین راه ها برای شناخت شخصیت منحصر به فرد امام مهدی علیه السلام ، بررسی ادعیه و زیاراتی است که از خود آن جناب رسیده و یا فرمودهی دیگر امامان علیه السلام درباره آن حضرت7 است که تأمل و تدبر به اوصافی که در آنها برای امام مهدی علیه السلام نقل شده، در حصول معرفت نسبت به مقام و جایگاه امام بسیار مؤثر است.
۲- عمل
در تعالیم اسلامی بر تاثیر تقوا و انجام اعمال صالح در حصول معرفت صحیح در انسان، بسیار تأکید شده است. به عبارت دیگر، انسان پرهیزکار باعمل به دانسته هایش، باعث افزایش آموزه هایش می شود. قرآن کریم می فرماید:
يأيها الذين امنوا إن تتقوا الله يجعل لكم فرقانا و يكفر عنكم سيئاتكم و يغفر لكم و الله ذو الفضل العظيم: (انفال: ۲۹)
ای کسانی که ایمان آورده اید، اگر از خدا پروا دارید، برای شما نیروی تشخیص حق از باطل قرار میدهد و گناهانتان را از شما می زداید و شما را می آمرزد و خدا دارای بخشش بزرگ است.» امام باقر علیه السلام در این رابطه می فرمایند:
من عمل بما علم کفي ما لم يعلم8
«هرکس به آن چه می داند، عمل کند، خداوند آن چه را که نمیداند به او می آموزد».
کسانی که به دنبال معرفت امام مهدی علیه السلام هستند، افزون بر مطالعه ی ویژگی های امامان معصوم علیه السلام ، باید به وسیله آیات قرآن کریم، احادیث و ادعیه و زیارات، در پیروی از این بزرگواران و دوری از مخالفت آنها نیز بکوشند.
-لیلا خلیلیان فر، اوصاف حضرت مهدی علیه السلام در ادعیه و زیارات، صفحه 38
1. به عنوان نمونه ر.ک: بقره: ۲ و ۱ و ۱۴۸؛ آل عمران: ۸۳: التوبه: ۳۲؛ نور: ۵۵؛ النمل: ۶۲؛ قصص: ۶ و ۵.
2. نظیر کتاب «کمال الدين» مرحوم صدوق و کتابهای «الغيبة» از شیخ مفید، شیخ طوسی و محمد بن ابراهيم نعمانی
3. نظیر کتاب «مسند» احمد بن حنبل، «صحيح» محمدبن اسماعیل بخاری، صحیح مسلم بن حجاج نیشابوری و «سنن» ابن ماجه قزوینی
4. نظیر کتاب «أخبار المهدی» از حماد بن يعقوب، «الغرف الوردي في اخبار المهدی.» از جلال الدين سیوطی، «عقد الدرر فی اخبار الامام المنتظر» از یوسف بن یحیی مقدسی سلمی و «مناقب المهدی» از حافظ ابی نعیم اصفهانی
5. احسان، قمری، ۱۳۷۷ه. ش، «امام مهدی در آیات و روایات»، مجموعه مقالات برگزیدهی دومین اجلاس دو سالانه بررسی ابعاد وجودی حضرت مهدی (عج)، ص ۲۰ و ۲۱.
6. ر.ک: غروی نائینی، ۱۳۸۶، تاریخ حدیث شیعه، ص ۳۰۶ - ۳۱۸.
7. نظير دعای عهد که از امام صادق علیه السلام درباره ی حضرت مهدی نقل شده است. (مجلسی، بحارالأنوار، ج ۵۳، ص ۹۵ تا ۹۷ و ج ۸۳، ص ۲۸۴ تا ۲۸۶ و ج ۱۱، ص ۴۱ تا ۴۳ و ج ۹۹، ص ۱۱۱ و ۱۱۲)
8.صدوق، ثواب الاعمال، ص 133.
