صاحب الامر
"صاحب الأمر" از القاب مشهور و معروف حضرت مهدي(ع)است.اين لقب برگرفته از اين آيه قرآن است كه واژه "اولى الأمر" يعنى صاحبان امر را مطرح كرده و اطاعت از آنان را در كنار اطاعت از خدا و پيامبر واجب نموده است: "یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَأُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ"١.يعنى اي مومنان، از خدا و رسول و صاحبان امر اطاعت نمائيد. بدين ترتيب خدای متعال رشته امور آفرینش را به دستان با لیاقت و کفایت برگزيدگان عالم خلقت، چهارده نور مقدس، پیشوایان معصوم، نبی اکرم و اهل بیت او علیهم السلام سپرده، تا آنان صاحبان امر و فرمانفرمایان و سیاست گذاران نظام هستی باشند. خداوند متعال خود بارها به پیروی بی چون و چرا از آن پیشوایان پیراسته از هرگونه خطا و نقصی، دستور فرموده است.بعضي از اهل سنت، "صاحبان امر" در آيه فوق را همه حاكمان و سلاطين دانسته اند؛ در حاليكه خداوند هرگز اطاعت از غير معصوم و ظالمان را مثل اطاعت از خود و پيامبرش، واجب نمى نمايد.
"امر" در صاحب الامر، همه امورى است كه انسان در زندگى فردي و اجتماعى با آن سر و كار دارند و ممكن است با يكديگر ااختلاف داشته باشند.خداوند متعال بر مردم لازم دانسته که برای رفع اختلاف میان خویشتن به "صاحبان امر" رجوع کنند، کلام خدا را از آنان بیاموزند، به فرمان‌هایشان گردند نهند، اگر حکمی روا داشتند، بپذیرند و هرگز سرپیچی نکنند که در وادی ضلالت و گمراهی گام نهاده‌اند لذا در قرآن مى فرمايد:"وَإِذَا جَاءَهُمْ أَمْرٌ مِنَ الْأَمْنِ أَوِ الْخَوْفِ أَذَاعُوا بِهِ وَلَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَإِلَى أُولِی الْأَمْرِ مِنْهُمْ"٢ يعنى هرگاه امري در زمينه امنيت يا هراس برايشان پيش آيد آن را به پيامبر و "اولوالامر"(يعني صاحبان امر) ارجاع مى دهند و از ايشان طلب رهنمود مى نمايند.امام صادق(ع) در تفسير "اولى الأمر" در اين آيات شريفه، فرمودند:"منظور از «اولی الامر»،] امامان [معصوم]، از فرزندان علی و فاطمه است كه تا دامنه قیامت خواهند بود"٣.
در مورد خاص حضرت مهدى(ع)، یعقوب بن منقوش گوید:به حضور امام حسن عسکرى(ع)رسیدم. حضرت در سکوى جلوى خانه نشسته بود. در سمت راست ایشان اتاقى که بود پرده اى ریشه دار مقابل آن آویخته شده بود.
عرض کردم: آقا جان! صاحب الامر کیست؟ فرمود: پرده را کنار بزن! وقتى پرده را کنار زدم، پسرى به سوى ما آمد که حدودا پنج - یا ده یا هشت - ساله به نظر مى آمد. پیشانى اش گشاده و چهره اش سپید و حدقه چشمانش درخشان بود، و کف دست ها و زانوانش پر و محکم، و خالى برگونه راست داشت، و موى سرش کوتاه بود.
امام او را روى زانو نشانده و فرمود: "صاحب الامر شما این است"٤.
امام باقر(ع) فرمود:"در صاحب الأمر، سیرت و روشی از حضرت موسی، عیسی، یوسف و راه و روشی از حضرت محمد(ص)است؛ از موسی، ترسان و نگران بودن، از عيسى، اين كه گفتند كشته شد و از يوسف، در حصر و تقیه و گمنام زيستن است؛حضرت مهدی (ع)به سیرت و شیوه حضرت محمد (ص) قيام می‌کند و آثار او را [که در گذر زمان به دست فراموشی سپرده شده است] آشکار مى گرداند"٥. امام صادق(ع) نيز در تفسیر آیه‌ی شریف (إِنْ نَشَأْ نُنَزِّلْ عَلَیهِمْ مِنَ السَّمَاءِ آیهً فَظَلَّتْ أَعْنَاقُهُمْ لَهَا خَاضِعِینَ)٦ يعنى اگر بخواهيم آيه و نشانه اى از آسمان فرو فرستيم كه گردن ها در برابرش خاضع خواهند بود، فرمودند: "[در آخر الزمان] بنی امیه خوار و زبون شوند و [منظور از] آن «آیه و نشانه» بانگی است که از آسمان ها به نام «صاحب الامر» برآید"٦.
-----------------
١.نساء/٥٩. ٢.نساء/٨٣. ٣.تفسير البرهان ٣٨٣/١ح١٠. ٤.کمال الدین٤٠٧/٢ ،بحارالانوار٢٥/٥٢. ٥.بحارالأنوار٢١٨/٥١. ٦. همان٢٠٧/٢٣.
