صاحب الزمان
مولاي ما حضرت ولى اللَّه الاعظم، صاحب الزمان(عج) است ؛ يكي از معاني آن اين است كه ايشان، پيشوا و امام زمان خویش است. از آنجا که هیچ گاه زمین از حجت خالى نیست، در هر زمان یک نفر از اولیاى الهى، امام زمان خود و حجّت الهى و خلیفه الهى در روى زمین است. بنابر اين معنا«صاحب الزمان» به معناى امام زمان و حجت خدا در روى زمین است و طبق آيه اولى الامر(اى اهل ایمان،از خدا و از پیامبر و صاحبان امرتان اطاعت نمایید»١ اطاعت از او که امام زمان و صاحب زمان و صاحب امر -به این معنا که حجت خدا بر روى زمین است و بر زمان و مکان و تمام موجودات امکانى احاطه دارد و این احاطه و تسلّط، به اذن و اجازه الهى است، واجب مى باشد.بر این اساس، لقب مبارک «صاحب الزمان»، به معناى صاحب اختیار و مدبر این زمان است و اين شرك نيست چرا که مالکیت و مدیریت امام زمان در طول مالکیت خدای متعال است نه در عرض آن.
از چه زمانى امام مهدى(ع) به اين لقب خوانده شد؟ مطابق روایات، آن حضرت از آغاز زندگى بدین لقب، خوانده مى شد. حسین بن حسن علوى مى گوید :«در سامرا بر حضرت عسکرى وارد شدم و او را در ولادت آقایمان، "صاحب الزمان" تهنیت و شادباش گفتم».در روایت اسماعیل نوبختى هم آمده است : حضرت عسکرى(ع) خطاب به فرزند خود فرمود : «بشارت باد تو را که تو صاحب الزمانى...»٢. در كاربرد اين لقب براي حضرت مهدي(ع) شيعيان، تنها نيستند بلكه اهل سنت هم، همراهند آنجا كه يكي از علماي اهل سنت بنام گنجى شافعى كتابي را در مورد آن حضرت نوشته و نام آن را "البيان في اخبار صاحب الزمان" نهاده است؛ لذا او به تعيين الاهى،امير زمان و صاحب زمان و حاكم و مسلط بر آن است از هنگام درگذشت پدر گراميش تا وقتي كه با اراده الاهى زمين را به ارث برد و علاوه بر حاكميت باطنى، حاكميت ظاهري نيز در اختيار او قرار گيرد.
معناي دومى كه براي صاحب الزمان گفته شده، برگرفته از معناي مصاحبت و همنشينى و همراهى است. واژه "صاحب" به معنای همراه، یار، دوست و هم عصر است، علاوه بر معناي مالک که در فارسی متبادر به ذهن است. بنابر این صاحب الزمان یعنی کسی که همراه زمان است و در این عصر و زمان به سر می برد و مصاحب است براي كساني كه با او همنشين باشند كه واژه هاي اصحاب و صحابه هم از همين ريشه و به همين معناست و در قرآن هم اين واژه به همين معنا به كار رفته است آنجا که می فرماید: "ما ضَلَّ صاحِبُکُمْ وَ ما غَوی"٣ يعنى مصاحب و هم روزگارتان گمراه نشده و به بیراه نرفته است. نیز: "وَ ما صاحِبُکُمْ بِمَجْنُونٍ"٤ يعنى اين همنشين و همروزگارتان دیوانه نیست.؛و نيز در داستان موسى و خضر كه مدتي با هم همراه و مصاحب شدند:"قالَ إن سألتُكَ عن شيءٍ بعدَها فلا تُصاحِبني"٥ يعنى اگر بعد از اين از تو سؤالي كردم با من همراهى و مصاحبت نكن.
هر دو معنا كه صاحب الزمان بيان شد زيبا و شيرين و عبرت آموز است؛ صاحب به معناي مالك و مدير و حاكم و آشنا و مسلط بر زمان، يك آرامش و اطمينانى به منتظران مى بخشد كه احساس مى كنند نگاهبان و مالكى دارند كه از سوي خداوند تدبير امور آنان را در دست با كفايت خود دارد و آنان را حفظ مى فرمايد و نبايد نگران هيچ چيز باشند و تنها و بي ياور و بي پيشوا نيستند و غلبه ظاهري ظالمين نمى تواند آنها را از بين ببرد چون صاحب دارند. معناي دوم نيز سرشار از نشاط و اميد و مهر است زيرا منتظران، امام را همراه و همنشين و مصاحب خويش دانسته و با آن حضرت دل مى دهند و قلوه مى گيرند، در تنهايي با او نجوا مى كنند و راز دل مى گويند و حاجات خود را مى خواهند و اوامرش را اجرا مى كنند و در سلك اصحاب او درمى آيند و به آداب صحابه، خدمتگزارش مى شوند و اين مصاحبت و همنشينى و همراهى با آقا و مالك و حاكم حقيقي زمان را با هيچ چيز عوض نمى كنند.
------------------
١.نساء/٥٩. ٢. بحارالانوار٣٢٤/٥٣. ٣.نجم/٢. ٤.تكوير/٢٢. ٥.كهف/٧٦.
