مضطرّ

این لقب نيز از القاب مشهور امام عصر (ع)است. مضطر در لغت به معنای مجبور، ناگزیر، ملزم ، ناچار و درمانده می باشد. امام صادق (ع) در تفسیر آیه شریفه:﴿أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوءَ وَ يَجْعَلُكُمْ خُلَفاءَ الْأَرْضِ أَ إِلهٌ مَعَ اللَّهِ قَليلاً ما تَذَكَّرُونَ﴾يعنى کیست آن کس که درمانده را هنگامى كه وی را بخواند، اجابت می کند و رنج و غم و گرفتاری را برطرف می گرداند و شما را جانشینان این زمین قرار می دهد؟ آیا معبود دیگری به جز خدا و همراه او هست؟١؛ فرمودند:اين  آیه در شأن قائم نازل شده و سوگند به خدا منظور از مضطر در این آیه قائم آل محمد (ص) است وقتی که در آخرالزمان ستم و بیداد و فساد در نتیجه سلطه پیدا کردن مستکبران و انحراف مردم از صراط مستقیم ، سرتاسر جهان را پر ساخت آن حضرت در بین رکن و مقام [در مسجدالحرام] دو رکعت نماز می خواند و آنگاه دست به دعا برداشته از خداوند تعجیل در فرج خود را می خواهد؛

قسم به خدا که او "مضطر" است، هر وقت دعا کند، خدا دعایش را مستجاب می نمايد آري در اين هنگام ، پروردگار عالم دعای او را اجابت نموده و به او اذن ظهور می دهد و به دنبال این واقعه مبارک آن حضرت به برکت امدادهای غیبی و هم چنین یاری انسان های مومن و شجاعی - که در آن زمان از سرتاسر عالم به گرد آن حضرت جمع شده اند - بساط ستم را از روی زمین برخواهد چید و خداوند او را در روی زمین جانشین قرار می دهد٢.

آري، خود امام بیش از همه منتظر فرا رسیدن فرج و ظهور هستند تا بتوانند جهان را که مملو از ظلم و فساد و تباهی شده است، پر از عدل و داد کنند. لذا مضطر بودن ایشان یعنی همین که آن حضرت در دوران غیبت، چاره ای ندارند و خود نیز منتظر فرا رسیدن زمان ظهور هستند.وقتی به اذن الهی، زمان ظهور فرا برسد، دعای ایشان که مضطر واقعی هستند، به اجابت رسیده و این حکومت و خلافت الهی به ایشان سپرده می شود.

هم چنین در دعای ندبه می خوانیم: "أَیْنَ الْمُضْطَرُّ الَّذِی یُجَابُ إِذَا دَعَا"؛ کجاست آن مضطری که هرگاه دعا کند به اجابت می رسد؟٣ پس حضرت مهدي(ع) را "مضطر" می نامند، زیرا دعایش به درگاه الهی مستجاب می شود. به کسی مضطر گفته می شود که از همه اسباب و ابزارهای معمولی در حل مشکلات و برطرف ساختن گرفتاری هایی که دارد ناامید شده و با تمام وجود متوجه خدا مى شود و کلید حل تمام کارها را به دست خدا مى داند . رسیدن به این مرحله از درک و بینش، معمولا یا در حالت اضطرار و ناامیدی کامل پیش می آید و یا در صورت دست یابی به شناخت و معرفت های برتر - که جز از طریق توجهات خاص الهی میسر نمی گردد - امکان پذیر می شود.البته به این حقیقت که «انسان، چون دچار اضطرار شود متوجه درگاه خداوند می شود».

در روایات های زیادی به این حقیقت اشاره شده که از جمله عوامل به مرحله اجابت رسیدن دعاها به حد اضطرار رسیدن شخص دعا كننده است؛ یعنی فرد دعا کننده به اندازه ای مضطر شود که برای برآورده شدن حاجتش هیچ عاملی جز خدا نشناسد و با تمام وجود دست به درگاه او بلند کند و از او بخواهد که مشکل او را برطرف سازد . طبیعی است که هر کس در چنین حالی متوجه خداوند متعال شود هرگز خداوند ارحم الراحمین او را ناامید نمی سازد . آری در دوره غیبت کبری هر روز بیش از پیش قلب رئوف و مهربان حضرت ولی عصر (عج) از مشاهده مشکلات و گرفتاری های بندگان الهی به درد می آید و بالاخره روزی آن دریای صبر و بردباری از طغیان بی حد بندگان ناسپاس و ستم پیشه به تنگ خواهد آمد و در حال اضطرار از پروردگار عالم خواهد خواست تا به خاطر پایان بخشیدن به ظلم ستمگران و رها ساختن انسان های مظلوم در بند طاغوت ها به او اذن ظهور داده شود و آن لحظه است که بشریت از زیر یوغ بیداد و جهل و تباهی نجات خواهد یافت و عدل و قسط در سرتاسر زمین حاکمیت پیدا خواهد کرد و صلح و امنیت و آسودگی خاطر، زمینه را برای تحصیل سعادت جاودانی انسان فراهم خواهد ساخت.

-----------------

١.نمل/٦٢.      ٢.بحارالانوار٤٨/٥١.    ٣.دعاي ندبه،مفاتيح الجنان.