وليّ عصر

از ویکی‌مهدی

از القاب مشهور و پركاربرد حضرت مهدى ارواحنا فداه،"وليّ عصر" است. وليّ به معناي سرپرست و صاحب اختيار و عصر به معناي زمان و روزگار است.خداوند در سوره والعصر،به عصر و زمان سوگند ياد كرده است. ؛در نتيجه معناي وليّ عصر، سرپرست و صاحب اختيار زمان است.مفضل بن عمر می‌گوید: از امام صادق(ع) درباره معناى سخن پروردگار: «وَالْعَصْرِ إِنَّ الْإِنْسانَ لَفِی خُسْرٍ»، پرسیدم، آن حضرت فرمود: "مقصود از این «عصر»، عصر ظهور و خروج قائم(ع)است‏ که در آن عصر، حق بر باطل به طور کامل غلبه پيدا می کند١.اما "وليّ عصر"، شمول ولايت و سرپرستى امام بر مردم است براي همه زمان ها از آغاز امامت آن حضرت تا زمانى كه در قيد حيات باشند. به عبارت ديگر او مولا، سرپرست و صاحب اختيار مردم مانند جدّ بزرگوارش پيامبر(ص)مى باشد چه در دوران غيبت و چه در دوران ظهور و مردم بايد از اين مولاي زمانه ، پيروي نمايند و به ولايتش تن و جان بسپارند.


در نگاه شیعه ، شناخت امام و «ولىّ الله» و سپس گردن نهادن به اوامر و نواهى و قضاوت‌ ها و احکام او بر همگان واجب است و هر کس از این امر سرباز زند، در واقع توحید و نبوت را نپذیرفته است. به عبارت دیگر؛ لازمه پذیرش توحید و عدالت او، پذیرش نبوت و پذیرش این دو مستلزم پذیرش ولایت ولىّ می‌ باشد. این مطلب از آيه سوم سوره مائده که ابلاغ و معرفى ولىّ را معادل ابلاغ رسالت و توحید قرار می‌دهد و نيز آيه ٥٩سوره نساء که اطاعت از اولوالامر را در طول اطاعت از خدا و رسول(ص)معين مى نمايد و نیز حدیث ثقلین که «عترت» را قرین دائمي قرآن کریم می‌نماید كه هرگز از هم جدا نمي شوند تا در بهشت به پيامبر(ص) بپيوندند و تمسك به ان دو شرط نجات شمرده شده است، به وضوح ، مستفاد و برهاني مى شود.


از بسیارى روایات استفاده می‌شود كه هیچ عمل و عبادتى، بدون پذیرش ولایت ولى الله الاعظم، مقبول درگاه احدیت واقع نمی‌ شود. به عنوان نمونه امام رضا(ع) در حدیث معروف «سلسلة الذهب» از اجدادشان به صورت حدیث قدسى، فرمودند: «کلمه لا إله إلاّ الله، حِصن(دژ محکم) من(الله) است، و هر کس در آن داخل شود از عذاب من مصون خواهد ماند». و پس از اندکى تأکید نمودند: «با عمل به شرایط لا إله إلاّ الله. و (پذیرش ولایت) من یکى از آن شرایط است»٢.يعنى توحيدش ناقص است كسي كه ولايت امامان را نپذيرد زيرا پذيرش ولايت و سرپرستي هركس جز برگزيدگان حق، فرد را به سوي شرك ، رهنمون مى نمايد اگرچه ظواهر عبادي را رعايت كند. در همین راستا سخن امام باقر(ع)معنا دار است آنجا كه فرمود: «اسلام بر پنج پایه استوار است: نماز، زکات، روزه، حج و ولایت، و هیچ‌یک از آن ارکان به پای ولایت نمی‌رسد»٣؛


از آنجا كه ولایت در میان ارکان دین نقش کلیدى دارد و امام راهنماى دین است، ضرورت وجود امام در همه زمان ها ، نصب حجت و امام را توسط خداوند و پيامبرش، قطعى ساخته است.دوازده امام پس از پيامبر(ص)عهده دار اين امامت و ولايت اند.امام دوازدهم، علاوه بر امامت و ولايت، عهده دار ماموريت بزرگى است كه خداوند بر دوش او نهاده تا در آخرالزمان، دين را به طور كامل و عملي به اجرا گزارد و عدالت را به تمام معنا در زمين مستقر سازد و اين ماموريت را پس از دوران غيبت، عملي خواهد ساخت.اما چنين نيست كه ولايتش فقط منحصر در دوران ظهور باشد، بلكه در دوران غيبت نيز بر همگان ولايت دارد، هم ولايت تكوينى و هم ولايت تشريعى. در ولایت تکوینی ، امام يا همان "ولي عصر" در هر زمان، به اذن الاهى داراي حق تصرف و سرپرستى در كائنات است و ولايت تشريعى، مقام و منصب قانوني در تشريع و تبيين احكام عملي و امور دينى و اجتماعى انسان هاست كه ولي عصر، شخصاً يا از طريق كارگزارانش به آن مى پردازد. لقب "ولي عصر"براي حضرت مهدي(ع) بيانگر اين وجهه از شخصيت آن امام همام است.

١. تفسير نورالثقلين ٦٦٦/٥.      ٢. صدوق،امالي/٢٣٥.         ٣.كافى١٨/٢.