حضرت مهدی علیه‌السلام، ناظر و گواه بر بندگان
یکم: شاهد الاهی بر بندگان
«شاهدک على عبادك»؛1
«گواه تو بر بندگانت.»
لغت:
«شاهد» اسم فاعل از ماده‌ی «شهود» به معنای « حاضر بودن و گواه بودن» است. لذا «شاهد» به معنای «حاضر و گواهی دهنده» است.2
شرح:
یکی دیگر از صفات حضرت مهدی علیه‌السلام، «شاهدک على عبادك» است که با توجه به معنای لغوی واژه‌ی «شاهد»، دو مفهوم برای این صفت قابل ذکر است:
1- امام عصر علیه‌السلام گواه بر رفتار و گفتار خلق خدا هستند.
2- امام عصر علیه‌السلام آگاه و ناظر بر رفتار و گفتار خلق خدا هستند.
1 - امام عصر علیه‌السلام گواه بر رفتار و گفتار خلق خدا
به طور مسلم تمامی انبیا و اوصیا بر رفتار و گفتار امت‌های خود گواه بوده‌اند که تا قیامت، شهادت خود را به خلق، اعلام کنند؛ چنان‌که در آیات بسیاری اشاره شده که خداوند در میان هر امتی کسی را به عنوان شاهد قرار داده تا در روز قیامت بر آنها احتجاج کند. امام صادق علیه‌السلام در ذیل آیه‌ی: «فكيف إذا جئنا من كل أمة بشهيد وجئنا بك على هؤلاء شهيدا» : (نساء: ۴۱) « پس چگونه است [حالشان] آنگاه که از هر امتی گواهی آوریم، و تو را بر آنان گواه آوریم؟» می فرمایند:
«نزلت في أمة محمد خاصه، في كل قرن منهم إمام منا شاهد عليهم، و محمد شاهد علينا»3
«(این آیه) تنها درباره‌ی امت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله نازل شده، در هر قرنی امامی از ما بر آنها شاهد و ناظر است و محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله گواه بر ماست».
بنابراین از آیات و روایات به خوبی استفاده می شود که در هر زمان و برای هر امتی، خداوند افرادی معصوم از خطا و اشتباه قرار داده است تا در روز قیامت به اعمال آنان گواهی دهند، که این شاهدها، رسول خدا و ائمه‌ی معصومین علیهم‌السلام هستند. استفاده‌ی دیگر این که شاهد بر امت باید از جنس بشر باشد4 و در هر زمان یکی باشد،5 و به استناد آیه‌ی:
«و يقول الذين كفروا لست مرسلا قل كفى بالله شهيدا بيني و بينكم و من عنده علم الكتاب»: (رعد: ۴۳)
«و کسانی که کافر شدند می گویند: تو فرستاده نیستی، بگو خدا و آن کس که نزد او علم کتاب است کافی است، میان من و شما گواه باشد.»
دارای علم کتاب باشد.6
2- امام عصر گاه و ناظر بر رفتار و گفتار خلق خدا
بنابر آنچه در قرآن مجید و روایات معصومین علیهم‌السلام آمده است، همه‌ی امامان، از جمله امام مهدی از اعمال و رفتار ما آگاه هستند.
قرآن کریم می‌فرماید:
«و قل اعملوا فسيرى الله عملكم و رسوله و المؤمنون»: (توبه: ۱۰۵)
«و بگو: {هرکاری می‌خواهید} انجام دهید، که به زودی خدا و پیامبر او و مؤمنان در کردار شما خواهند دید.»
لیلا خلیلیان فر، اوصاف حضرت حجت علیه السلام در ادعیه و زیارات، ص 114
1- طوسی، مصباح المتهجد، ص ۴۰۹؛ سید بن طاووس، جمال الأسبوع، ص ۵۰۷؛ بحارالانوار، ج۹۲، ص ۳۳۰ و ۳۳۳ و ج ۹۹، ص ۱۱۲ و ج ۹۹، ص ۱۰۰.
2- جوهری، الصحاح، ج ۱، ص ۳۷۱؛ فیروز آبادی. قاموس، ج ۱، ص ۲۸۸.
3- کلینی، کافی، ج ۱، ص ۱۹۰.
4- نحل: ۸۹.
5- زیرا در آیه فوق از صیغه‌ی مفرد استفاده شده است: «شهيد»
6- کلینی، کافی، ج ۱، ص ۲۲۹.
